Zakoniczyn
Wieś odnotowana w 1334 roku (Der Komtur von Danzig Jordan von Veken stellt dem Dorf Zankenzin (Kreis Danziger Höhe) eine Handfeste aus) jako Zankoczyn. Następnie Zamkoczin (1402), Czackenczin (1438), potem także Zankenczyn lub Zankenschin. W 1874 roku zniemczona na Zankenzin. Hitlerowcom i ta nazwa wydała się za mało germańska i w 1942 roku zmieniono ją na Zangen. Po 1945 roku nawiązano do etymologii słowiańskiej nadając współczesną nazwę Zakoniczyn.
W XIX w. na fundamentach poprzedniego dworku powstał nowy
pałacyk (istniejący do dziś). W 1905 roku w majątku mieszkały 143 osoby, w tym
91 Niemców i 52 Polaków. Po wojnie
założono tu PGR (zlikwidowany po 1990 roku).
Od 1973 roku Zakoniczyn znalazł się w granicach Gdańska. Do lat 90. nie
wybudowano tu żadnego nowego domu (nie licząc sąsiedniego osiedla domków w
Łostowicach przy ulicach I Brygady, II Brygady itd.z lat 80., które nazwano "Zakoniczynem",
być może tylko dlatego, że zbudowała je Spółdzielnia Mieszkaniowa "Zakoniczyn").
Prawdopodobnie dopiero wtedy powstały dwa pierwsze budynki jednorodzinne przy
ul. Wieżyckiej (od strony Łostowic, przy pętli autobusowej). Pod koniec lat 90.
od strony Ujeściska, wzdłuż ul. Piotrkowskiej, na teren Zakoniczyna wkroczyła
zwarta zabudowa mieszkań wielorodzinnych. Bloki postawiły GTBS (budowa zaczęta w
1998 roku od budynku przy ul. Jeleniogórskiej 1), i spółdzielnie mieszkaniowe "Szadółki"
i "Zakoniczyn". Związanie infrastrukturalne z Ujeściskiem było tak duże, że cały
obszar zaczęto uznawać za część Ujeściska (termin: "Ujeścisko II"), za nic mając
historyczne granice. Konsekwencją tego jest powszechne nazywanie nowej,
nowoczesnej szkoły podstawowej nr 12, jako "szkoły na Ujeścisku". Obiekt
zlokalizowany niemal w środku Zakoniczyna (boisko prawie "dotyka" teren dawnego
parku dworskiego), zamiast stać się centrum jego rozwoju, przypisywany jest do
sąsiedniej para-dzielnicy. W południowej części Zakoniczyna od 2001 roku
rozpoczęło budowę troje deweleporów: wspomniana już dwukrotnie SM "Zakoniczyn"
(budynki przy ul. Bergiela 6 i 8), Allcon (przy ul. Porębskiego 14 i 16) oraz
Ekolan (Porębskiego 17, 19, 21). W tym czasie w gdańskiej części Kowal powstało
Osiedle Świętokrzyskie, którego blok przy ul. Świętokrzyskiej 126 należy do
Zakoniczyna. W 2003 roku, wzdłuż zachodniej granicy Zakoniczyna z Kowalami i
Rębowem, ruszyła budowa domków na Osiedlu Miłym (ulice Legendy i Elfów).
Wreszcie pod koniec 2007 roku, przy samej granicy z Rębowem (która to w tym
miejscu biegnie mniej więcej jak planowana ul. Leskiego) przy ul. Guderskiego 60
(obok planowanego skrzyżowania z ul. Flisykowskiego) rozpoczęła się budowa
pierwszego bloku Osiedla Jabłoniowa. Wkrótce też do północno-zachodnich granic Zakoniczyna
zbliży się zabudowa osiedla Lawendowe Wzgórza powstającego w sąsiednich Szadółkach.
W podworskim parku można znaleźć groby, o których ludzie mówią, że pochowano tam zamordowanych właścicieli przedwojennego majątku - rodzinę Wendt'ów (ostatnim właścicielem był Artur von Wendt). Podobno jednak leżą tam zwykli ludzie zmarli w czasie (pod koniec?) wojny. W latach 1939/40 wzdłuż zachodniej granicy Zakoniczyna z Kowalami, Rębowem i Szadółkami, mniej więcej tak jak obecnie powstające ulice Guderskiego i Flisykowskiego, budowano autostradowy wjazd do Wrzeszcza, który miał podłączyć Gdańsk do autostrady Berlin - Królewiec (berlinki).
Mapa z 1940 roku naniesiona na zdjęcie satelitarne z 2004 roku.
Współczesna mapa ze strony www.gdansk.pl pokazująca granicę Zakoniczyna z Ujeściskiem
I. Zdjęcia z lat 70.
|
|
|
| Widok z okolic dzisiejszych ulic Dulina i Świrskiego na dawne budynki gospodarcze przy ul. Wieżyckiej. Około 1970 roku. | Dawne czworaki przy ul. Wieżyckiej 13. Widok w kierunku Ujeściska. Około 1970 roku. |
|
|
|
| Około 1975 roku prace na polu między obecnymi ulicami Wieżycką i Unruga. W tle graniczne wzgórze z Łostowicami. | 1979 rok. Ulica Wieżycka. W tle pałacyk, po prawej dom nr 19 rozebrany w 2003. |
Zdjęcia z albumu Pani Beaty Lichoty.
II. Zdjęcia z roku 1985 lub 1986.
 |
 |
| Wzgórze na granicy Zakoniczyna i Łostowic. Widok w kierunku Łostowic na przygotowany teren pod budowę osiedla domków "Zakoniczyn". | Na zboczu pracownicy ze Spółdzielni Pracy "Świetlik". Po prawej Maciej Płażyński. |
Zdjęcia ze slajdów od Pana Rajmunda Cieśluka.
III. Zdjęcia z lata 1992 roku.
 |
 |
| 1. Pałac od strony zachodniej. | 2. Ostatnie lato drewnianej stodoły (zniszczyła ją wichura w dniu 14.01.1993r.). |
Zdjęcia wykonała Pani Barbara Lewko.
IV. Zdjęcia z zimy 1993 roku i lata 1998 roku.
 |
 |
| l. Pałac od strony południowej. | 2. Pałac od strony zachodnio-południowej. |
 |
 |
| 3. Chlew, który już nie istnieje (jego ruiny można zobaczyć niżej na zdjęciach V-2 i V-4). Po lewej teren parku. | 4. Wjazd do wsi od strony Łostowic. W tle pałac, dalszy budynek na lewo od niego, to chlew ze zdjęcia nr 3. |
 |
 |
| 5. Staw w kwadracie ulic: Świętokrzyskiej, Bergiela, Porębskiego, Wieżyckiej (widok od strony tej ostatniej). | 6. Staw przy obecnej Szkole Podstawowej nr 12. Widok ze ślepego odcinka ul. Człuchowskiej na teren gdzie powstaną bloki SM "Zakoniczyn" pomiędzy ulicami Nowosądecką a Jeleniogórską. Po prawej budowa GTBS przy Jeleniogórskiej 1. |
Zdjęcia wykonała Pani Barbara Lewko.
V. Zdjęcia z 2003 (nr 1-13) i 2004 (14-16) roku.
 |
 |
 |
 |
| 1.Widok na byłą wieś od strony nowych bloków przy ul. Porębskiego. W tle pałac. | 2.Po upadku PGR-u rozebrano większość budynków gospodarczych. | 3. Pozostały po nich ruiny... | 4. ...lub fundamenty. |
 |
 |
 |
 |
| 5.Ocalał jeden budynek gospodarczy, ale też się sypie. | 6.Zabudowania są w miarę zadbane... | 7..... choć domu nr 19 nikt już nie mieszka, popada w ruinę. | 8. Przez byłą wieś przebiega ulica Wieżycka. W tle pałac. |
 |
 |
 |
 |
| 9.Pałac, jak i przyległy park, są bardzo zaniedbane. | 10.Parkowy staw dookoła obrósł drzewami i krzakami. | 11.Budowla transformatora z 1910 roku wciąż służy. | 12.Od strony wschodniej zbliżają się bloki Ujeściska i nowego Zakoniczyna. |
 |
 |
 |
 |
| 13.A od zachodniej zakoniczyńskich osiedli 5 Wzgórz i Bocianiego Wzgórza. | 14.W 2004 roku wycięto w parku sporo drzew. Wcześniej taki widok były niemożliwy. | 15-16.Tajemnicze groby (wg niektórych rodziny Wendt'ów). Po lewej wykop w którym biegła kiedyś droga od dzisiejszej ul. Warszawskiej. Po prawej w tle stary transformator a obok pałac widziany od zaplecza. | |
Zdjęcia wykonałem w 2003 roku (zimą, latem i jesienią) oraz 4 grudnia 2004 roku.
VI. Zdjęcia z 2005 roku.
 |
 |
 |
 |
| 1. Rozpoczęła się wyprowadzka z czworaków. | 2. Schody wewnątrz pałacu. | 3. Bloków coraz więcej, a w budowie także drugi duży zbiornik retencyjny. | 4. Widok na dawną wieś i pałacyk pomiędzy blokami Bocianiego Wzgórza. |
Zdjęcia wykonałem w 2005 roku.
VII. Zdjęcia z 2006 roku.
 |
 |
 |
 |
||
| 1. Piwnica na przeciwko wejścia do dworku. | 2. Wejście do dworu. | 3. Widok od strony północno-wschodniej, | 4. Nieużywany odcinek ul. Wieżyckiej na tyłach parku dworskiego | ||
 |
 |
 |
 |
||
| 5. Widok z okolicy budynku nr 12 (zdjęcie nr 6). |
6. Widok na dom i budynek gosp. przy ul. Wieżyckiej nr 12. | 7. Budynek gospodarczy przy ul. Wieżyckiej nr 12. | 8. Opuszczone domy. | ||
 |
 |
 |
|||
| 9. Ostatni z budynków gospodarczych dawnego majątku. 10-11. W środku budynku. | |||||
Zdjęcia wykonałem w dniu 12.03.2006 roku.
 |
 |
 |
| 12-13-14. Etapy rozbierania budynku przy Wieżyckiej nr 12. | ||
 |
 |
 |
| 15. Widok na gruzowisko (powstałe z rozebranych domów) między dworem a budynkiem gospodarczym. | 16. Widok na ostatnie domy we wsi i w tle na zabudowę Ujeściska z nowymi wieżami kościoła Św. Ojca Pio. | 17. Widok na nowe osiedle domków między ul. Wieżycką a planowaną ul. Unruga. Po lewej w tle TBS-y. |
 |
 |
 |
| 18. Widok z ul. Wieżyckiej poprzez ruiny budynku gospodarczego (po prawej parkowy staw) w kierunku ronda i miejsca gdzie będą ulice Dulina i Świrskiego. | 19. Widok z jednego z jeszcze istniejących wzgórz po wschodniej stronie. W tym rejonie planowana jest dwujezdniowa ulica Unruga. W tle stary dom we wsi i teren po rozebranym budynku nr 12. | 20. Budowa szkoły na Zakoniczynie. Często błędnie lokalizuje się ją na Ujeścisku. Granica między dzielnicami przebiega na wzgórzu przed kościołem Św. Ojca Pio, widocznym w tle (dwie charakterystyczne wieże). |
Zdjęcia wykonałem w dniu 18.11., 19.11., 25.11. i 16.12. oraz 29.12.2006 roku.
VIII. Zdjęcia z 2007 roku.
 |
 |
 |
| Teren między osiedlem Bocianie Wzgórze a ul. Wieżycką. Po prawej budowa przedszkola, po lewej domek z Osiedla Wieżycka. | Ulica Wieżycka po wycince drzew, widok w kierunku północnym, po prawej dom z poprzedniej fotki stojący na Osiedlu Wieżycka. | Na Osiedlu Wieżycka powstałym na splantowanym wzgórzu. W tle, za słupem zakoniczyński dworek. |
|
|
 |
 |
| Widok z okna jednego z domków na północno-wschodni Zakoniczyn i Ujeścisko. To tutaj na pierwszym planie powstanie ul. Unruga. Dźwig po lewej to budowa szkoły, po prawej budowa kościoła Św. Ojca Pio. | 4 miesiące później (24 lipca) - budowa bloków TBS "Motława" i odcinka ul. Świrskiego/Człuchowskiej. | Wlekąca się budowa TBS "Konkret" przy ul. Dąbka. W tle wzgórza po których przebiega granica Zakoniczyna z Łostowicami (domki znajdujące się za wzgórzami błędnie nazywa się Zakoniczynem). |
 |
 |
 |
| W większości już opuszczony dom pod nr 11 (pierwszy stojący po prawej stronie przy wjeździe do dawnej wsi). Po lewej domek z Osiedla Wieżycka. | Przy ul. Wieżyckiej nr 11. W tej części budynku jeszcze mieszkają ludzie. W tle po lewej dźwig budujący szkołę. | Stanowisko kruszenia gruzu. Widok w kierunku osiedla zbudowanego przez Kokoszki, w tle na środku osiedle Ekolanu. |
 |
 |
 |
| I widok w kierunku osiedla Bocianie Wzgórze. | Budowa ul. Dulina. W tle zakoniczyński dworek. | Budowa ul. Dulina. W tle osiedle Hossy, po prawej kanalizacja pod ulicę Świrskiego, daleko w tle w czerwonym zaznaczeniu kościół na Jasieniu. |
 |
 |
 |
| Budowa szkoły na Zakoniczynie widziana z północno-wschodniej części Zakoniczyna, z okolic ul. Jeleniogórskiej. Po prawej staw. | Budowa szkoły na Zakoniczynie widziana z Bocianego Wzgórza. Na pierwszym planie po prawej domy przy ul. Wieżyckiej. | Widok z Bocianiego Wzgórza na północno-zachodnią część Zakoniczyna, jeszcze nie zabudowaną. Daleko w tle widać Trasę WZ. |
 |
 |
Zdjęcia lotnicze: |
| Widok z Żurawiego Wzgórza na zachodnią stronę zbiornika retencyjnego nr 2. W tle na wprost Osiedle Świętokrzyskie na granicy Gdańska, a po prawej Osiedle Miłe (kręcono tam sceny do filmu "Dla ciebie i ognia"). | Widok z południowych Łostowic (z okolic ronda przy ul. Wielkopolskiej) na Zakoniczyn. Po lewej część południowo-zachodnia, po prawej część północno-wschodnia a pomiędzy nimi przydworkowy park. Na horyzoncie Jasień i Ujeścisko. (17.06.2007) |
Zdjęcia wykonałem w dniu 25 marca, 21 maja, 17 czerwca, 24 lipca, 14 sierpnia 2007 roku. Lotnicze od Siostry z 23.08.2007.
IX. Zdjęcia z 2008 roku.
 |
 |
 |
| Na terenie dawnego majątku. W tle dworek. | Obrót na prawo, w tle ul. Wieżycka. | W lewo, w tle domy przy ul. Porębskiego. |
 |
 |
 |
| Nowa szkoła podstawowa na Zakoniczynie. | Budowa bloków TBS "Motława" przy ul. Świrskiego/Człuchowskiej. Obok blok TBS "Konkret". | |
Zdjęcia wykonałem w dniu 30.03.2008 r.
 |
 |
 |
| Widok na nową szkołę od strony dworku. | Północny koniuszek Zakoniczyna przy skrzyżowaniu ul. Wieżyckiej (po prawej) z ul. Warszawską. | Nowy blok mieszkalny na granicy z Rębowem przy ul. Guderskiego. W tle Osiedle 5 Wzgórz przy. ul. Porębskiego. |
|
|
||
| Widok z Łostowic, z ul. Wielkopolskiej. Na pierwszym planie południowa część Zakoniczyna, w tle za niezabudowanym terenem (do niedawna była tu rezerwa pod kolej SKM), północno-wschodnia część Zakoniczyna (przez różnej maści ignorantów zwana Ujeściskiem). | ||
Zdjęcia wykonałem w dniu 30.04.2008 r.
 |
 |
| Boisko ze sztucznej trawy i hala sportowa przy nowopowstałej szkole na Zakoniczynie. | |
Zdjęcia wykonałem w dniu 22.06.2008 r.
X. Zdjęcia z 2009 roku.
 |
 |
 |
| Widok z ul. Guderskiego (w dole ślad dla ulicy Jaworzniaków). Coraz bliżej do zespolenia części Zakoniczyna z obszaru wokół ul. Porębskiego do terenów "przylepionych" do Kowal (Os. Świętokrzyskie, Os. Miłe itd.). | Deptak z Ujeściska (przedłużenie ul. Przemyskiej) do Zakoniczyna. Tak jak linia drzew i krzaków przebiega granica między tymi dawnymi wsiami. Po lewej schody do Kościoła Św. Ojca Pio. | Deptak dochodzi do ul. Człuchowskiej. Po prawej widać już płot od Szkoły Podstawowej nr 12. W tle budynki TBSów, czasem błędnie lokalizowane w Łostowicach. Po lewej na wzgórzu przebiega granica (wpierw z Ujeściskiem a mniej więcej od tego miejsca z Łostowicami). |
Zdjęcia wykonałem w dniu 14.05.2009 r.
 |
 |
 |
| Lotnicze zdjęcie granicy Zakoniczyna z Ujeściskiem przy kościele Św. Ojca Pio. Na pierwszym planie ulice Łódzka i Przemyska. | Zdjęcie lotnicze północnego Zakoniczyna. Na pierwszym planie północno-wschodnia część (ta odujeściskowa) widoczna od strony starego Ujeściska. | Zakoniczyn z centralnie widzianym dworkiem z (rozrośniętym) parkiem i Szkołą Podstawową nr 12. Dalej widoczne bloki przy ul. Porębskiego. |
Zdjęcia z 19.08.2009 r. od Siostry.
|
|
|
| Widok z boisk SP12 w kierunku granicznego wzgórza z (po lewej) Ujeściskiem i (po prawej) z Łostowicami. | Widok z SP12 w kierunku Łostowic, na południowo-wschodnią część Zakoniczyna. Na środku zdjęcia niedawno oddane TBSy. |
 |
 |
| Widok z SP12 na południowo-zachodnią część Zakoniczyna. Po skosie w przyszłości przebiegnie tu ul. Unruga. | Boisko ze sztucznej nawierzchni na SP12. W tle rozrośnięty przydworkowy park. |
 |
 |
| Widok na boisko od rozrośniętego parku. Gdzieś tu powstanie ul. Unruga. W tle północno-wschodni (odujeściskowy) Zakoniczyn. | Dwór (pałacyk) Zakoniczyn A.D. 2009. Z rok (albo może już i dwa) temu przybyła informująca o tym tablica. |
 |
 |
| Przygnębiający widok opuszczonych w większości dawnych czworaków. Chyba wkrótce je wyburzą. | Wieżycka między Świętokrzyską (a więc Łostowicami), a dawnymi czworakami obrosła nowymi domkami. W tle jeszcze stojące czworaki (po lewej brak spalonego 6 sierpnia budynku nr 30), a na końcu horyzontu dwór. |
 |
 |
| 06.08.2009 - płonie dawny czworak przy ul. Wieżycka 30. Widok od strony Osiedla Wieżycka (ul. Huenefelda). Zdjęcie od Zbyszka P. | Placyk po rozebranych ruinach dawnego czworaku przy ul. Wieżyckiej 30. W tle Bocianie Wzgórze przy ul. Porębskiego. |
Zdjęcia zrobiłem w dniu 01.09.2009 r.
 |
 |
| Mniej więcej gdzieś w tym miejscu przebiega historyczna granica Zakoniczyna z Ujeściskiem. Ul. Piotrkowska, widok odpowiednio w kierunku Zakoniczyna (w lewo "graniczna" ul. Wadowicka) i w kierunku Ujeściska (po prawej "graniczna" ul. Wadowicka). | |
Zdjęcia zrobiłem w dniu 27.09.2009 r.
 |
 |
 |
|||
| Rozbiórka ostatniego budynku gospodarczego. 13 i 16 listopada. | |||||
 |
 |
 |
 |
||
|
17 listopada. |
18 listopada. Rano była jeszcze ostatnia ściana. Później i ona znikła. | 20 listopada. Budynku już nie ma. | |||
Zdjęcia zrobiłem w listopadzie 2009 r.
XI. Zdjęcia z 2010 roku.
 |
 |
 |
| 16 stycznia. Widok na miejsce po rozebranym 2 miesiące wcześniej ostatnim budynku gospodarczym. | Dawne czworaki 5 miesiący przed
wyburzeniem. 16 marca. |
Plac po rozebranym magazynie między ul. Wieżycką (A właściwie jej umownym przedłużeniem) a końcem ul. Piotrkowskiej (obok ul. Nowosądeckiej). |
|
|
||
| Granica Zakoniczyna z Ujeściskiem na Wzgórzach Armatnich (Kanonen Berge) przy ul. Częstochowskiej. |
W przygotowaniu zdjęcia z 2010 roku, m. in. kompletnie opuszczone już dawne czworaki, systematycznie podupadające w ruinę, a także wykop po którym biegł skrót do Ujeściska, panoramiczne widoki od strony Łostowic i Kowal, nowa zabudowa w pobliżu Rębowa itd.
 |
|
|
Zdjęcia lotnicze (od Siostry) z 24 sierpnia 2010. |
|
 |
 |
| Zaorane pole po świeżej rozbiórce ostatnich czworaków (adres m. in. Wieżycka nr 11). Zdjęcia z 3 września. | |
Zdjęcia wykonałem w 2010 roku wg dat w nazwach plików.
XII. Zdjęcia z 2011 roku.
 |
 |
 |
| Okolice trójstyku granic Zakoniczyna, Łostowic i Ujeściska. Widok z granicznego wzgórza na południowe skrawki Zakoniczyna i w tle Łostowice. | Widok z granicznego wzgórza Zakoniczyna z Ujeściskiem na Szkołę Podstawową nr 12 na Zakoniczynie. Po prawej budowa TBSów. | Widok z tego samego miejsca na niezabudowane zakoniczyńskie łąki po południowej stronie Szkoły Podstawowej nr 12. Tu będzie kiedyś ul. Unruga. |
Zdjęcia wykonałem w 2011 roku wg dat w nazwach plików.
XIII. Zdjęcia z 2012 roku.
 |
 |
|
| Widok na dawną wieś obok nowego bloku przy planowej ul. Świrskiego. | Obok SP12 powstanie kolejne przedszkole na Zakoniczynie. Tylko chodników brak. | |
Zdjęcia wykonałem w 2012 roku wg dat w nazwach plików.
