Przedwojenne budynki graniczne na Pomorzu Gdańskim
1. Obiekty na dawnej granicy polsko-niemieckiej.
 |
w planach |
 |
 |
|
Wierzchucino k. Żarnowca - zollhaus przy DW213. Typ D. |
Toliszczek k. Gniewina -zollhaus. |
Kniewo k. Wejherowa - zollhaus z budynkiem mieszkalnym na -szosie Wejherowo - Gniewino. |
|
 |
 |
 |
 |
| Strzebielino k. Wejherowa - zollhaus i budynek celny przy DK6 [E28]. Typ B. | Tłuczewo k. Strzepcza - ruiny zollhaus'u i prawdopodobnie zaadaptowany budynek celny. Typ C. | ||
 |
 |
 |
 |
| Skrzeszewo k. Kamienicy Królewskiej - zollhaus i zaadaptowany budynek celny* przy DW214. Typ C. | Rokiciny k. Gowidlina - zollhaus przy DW211. Obok stojący 1km przed granicą budynek mieszkalny strażników. Typ B i Typ D. | ||
 |
 |
 |
 |
|
Dolina Jadwigi k. Gowidlina - budynek celny przy DW211. Typ A. |
Pomysk k. Bytowa i Jamno k. Parchowa - zolhaus z budynkiem mieszkalnym strażników i budynek celny. Typ B. |
Wygoda k. Bytowa - budynek celny przy DK20. Typ A. | |
 |
 |
 |
- |
| Róg (stacja na linii kolejowej Bytów - Lipusz) - zollhaus i posterunek straży granicznej. Typ C. | Śluza k. Lipusza - posterunek straży granicznej. 2004 r.Typ C. |
- | |
 |
 |
 |
 |
| Znakowo i Nowe Brzeźno - zollhaus z budynkami mieszkalnymi niemieckich strażników i budynek celny przy drodze lokalnej Brzeźno Szlacheckie - Piaszczyna. Typ D. Obok odtworzony w 2018 roku na dawnej linii granicy kamień graniczny nr C173. Typ I. | |||
 |
 |
 |
|
| Lipczynek k. Borowego Młynu i Przechlewa - zollhaus. Typ H. | Topole k. Chojnic - budynek celny II przy DK22. Typ C. | Kamionka k. Zamarte - zollhaus przy DK25. Typ D. | |
|
|
|
|
|
| Kujan k. Złotowa - zollhaus z budynkiem mieszkalnym przy DW189. Typ D. | Rudna k. Łobżenicy - ruiny zollhaus'u przy drodze lokalnej do Debrzna. Typ D. | Bądecz k. Krajenki - budynek celny przy DW190. Typ D. | Zelgniewo k. Piły. Graniczny słup nad Jez. Wapińskim. Typ E. |
|
|
|
|
|
| Jeziorki k. Piły. Budynek Celny przy DK10. Typ E. | Ujście - zollhaus i budynek celny nad Gwdą przy DK11. Typ D. | Czarnków - zollhaus przy DW178. Typ E. | |
 |
 |
|
|
| Czarnków - budynek celny przy DW178. Typ E. | Wieleń - zollhaus przy DW177. Typ D. | Wielkopolska: Zduny k. Krotoszyna. Budynek celny przy DK15. Cieszków k. Krotoszyna. Zollhaus i budynki Grenzschutz'u przy DK15. Typ E. | |
2. Budynki na granicy Wolnego Miasta Gdańska z Niemcami i Polską.
 |
 |
 |
 |
| Gdańsk-Złota Karczma - zollhaus przy ul. Słowackiego. Typ D. | Łapino k.Kolbud - budynek celny przy drodze lokalnej. Typ C. | Szumleś k. Trzepowa - dom przy DW221, być może związany z polską obsługą granicy. Typ A. Obok tablica upamiętniająca mord na polskiej celniczce w dniu 01.IX.1939. Typ C. | |
 |
 |
 |
 |
| Posterunek graniczny w Guzach. W pobliżu tablica upamiętniająca płka Hynka. Typ I. | Zielenina (Stara Huta) i Nowy Wiec koło Skarszew - zollhaus i budynek celny przy drodze lokalnej. Typ C. | Gołębiewo Średnie k. Trąbek Wielkich - zollhaus przy DW222. Typ A. | |
 |
|
 |
|
| Gołębiewko k. Skarszew i Trąbek Wielkich - budynek graniczny przy DW222.Typ G. | Kolnik k. Pszczółek - zollhaus przy DK1 [E75]. Typ C. | Miłobądz k. Tczewa - pomnik przy DK1 [E75]. | Parpary - zollhaus niemiecki nad Nogatem. Typ F. |
 |
 |
||
| Lisewo - pozostałość po budynku granicznym. Typ C. | Jazowa - zollhaus przy DK7 [E77]. Typ C. | ||
Wg relacji osoby zamieszkującej obecnie w dawnym budynku polskiej straży granicznej przy stacji Róg, WOP niedługo po wojnie usunął przedwojenne kamienie graniczne. Można więc przypuszczać, że stało się tak na całej dawnej granicy polsko-niemieckiej, aczkolwiek wiadomo, że w niektórych miejscach słupki ostały się po dzień dzisiejszy.
* Z informacji z Pomorskiego Forum Eksploracyjnego wynika, że budynek dom uznany za polski budynek celny w rzeczywistości miał być karczmą. Tutaj miał w dniu 01.09.1939. zginąć polski żołnierz..
OBJAŚNIENIA:
zollhaus - niemiecki lub gdański budynek celny; ilekroć w opisie zdjęcia mowa jest o budynku celnym bądź posterunku granicznym to dotyczy to polskich obiektów.
Typ A - zdjęcia wykonałem w 2003 roku.
Typ B - zdjęcia wykonał Stanisław Geppert w 2003 roku.
Typ C - zdjęcia wykonałem w 2004 roku.
Typ D - zdjęcia wykonał Piotr Jakubiak w 2004 roku.
Typ E - zdjęcia wykonał Piotr Jakubiak w 2005 roku.
Typ F - zdjęcie wykonał Paweł Głogowski w 2006 roku.
Typ G - zdjęcie wykonałem 6 października 2007 roku.
Typ H - zdjęcia wykonał Henryk Żarski w 2009 roku.
Typ I - zdjęcia wykonałem 21.04.2023 (Znakowo - Nowe Brzeźno) i 16.06.2023 (Guzy).
Oznaczenia skrótów: DW - droga wojewódzka nr; DK - droga krajowa nr.
